1) Aşağıda açıklayıcı betimlemenin
dört özelliğini yazarak gösterin. (10 p)
........................................
........................................
........................................
........................................
2) Aşağıdaki resimden yola çıkarak bir betimleme
yazısı yazın. (20 p)........................................
........................................
........................................
........................................
3) Ahırkapı odun iskelesinden Temel Reis’in kayığına
bindiği zaman karısı Neriman'ı bile hatırlamayacak
kadar şaşkındı. Adaların ışıklarından kurtulup
karanlık denize yönelince bu yolculuğun
sonunda hiçbir kara parçasına ayak basmayacakmış
duygusuna kapılmıştı.
a) Bu parçadaki sıfatları bularak türlerini yazın.
(6 p)
..........................................................................
..........................................................................
b) Bu parçadan isim ve sıfat tamlamalarına ikişer
örnek bularak yazın. (8 p)
..........................................................................
..........................................................................
c) Parçadaki birleşik sıfatı yazın. (4 p)
..........................................................................
..........................................................................
4) Her sabah gözlerimi gökyüzünden gelen paslı
seslerin gıcırtısıyla açıyorum. Sanki binlerce çelik
gibi makas, gökyüzünün lacivertliğini doğramak
için durmadan açılıp kapanarak havada cehennemi
bir gürültü ile çakıyor. Bulutlarsa bir araya
toplanmış, sınırsız bir neşe içinde sokaktan
çekilen el ayağa karşı galibiyetlerini kutluyorlar.
a) Bu parçanın betimlemenin hangi türüne örnek
olabileceğini nedenleriyle yazın. (10 p)
..........................................................................
..........................................................................
b) Parçadan aşağıda istenenlere örnekler bularak
yazın. (10 p)
İnsandan doğaya aktarma:
..........................................................................
Duyular arası aktarma:
..........................................................................
Ad aktarması:
..........................................................................
Benzetme:
..........................................................................
c) Parçadan basit, türemiş ve birleşik yapılı isme
birer örnek bularak yazın. (6 p)
..........................................................................
..........................................................................
5) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sıfat,
yapılışı yönünden diğerlerinden farklıdır? (10 p)
A) Kırmızı çantalı kız seni sormuştu.
B) Boynu bükük çocuklar vardı sokakta.
C) Yeşil tahtalı sınıfta kimse yoktu.
D) Onu tanırım, iyi kalpli bir insandır.
E) Beyaz renkli çiçek ne güzel açmıştı.
6) Aşağıdaki cümleleri D / Y olarak değerlendirin.
(16 p)
a) Zaman, mekân ve kişiler, öyküleyici anlatımın
ögelerindendir. ( )
b) Olay örgüsü öğretici metinlerde bulunur. ( )
c) Sanatsal metinlerde anlatıcı kurmaca bir kişidir.
( )
d) Varlıkların renk, biçim gibi çeşitli niteliklerini
anlatan sözcüklere isim denir. ( )
CEVAPLAR
1) – Açıklayıcı betimlemede amaç, okuyucuya bilgi
vermektir.
– Yazar, betimlediği varlığın kendi üzerinde bıraktığı
etkileri, izlenimleri, duyguları yansıtmaz.
– Yazarın amacı, betimlediği varlığı bir fotoğraf makinesi
tarafsızlığıyla aktarmaktır.
– Yazar, açıklayıcı betimlemede sanatsal bir söyleyişe
başvurmaz.
– Nesnel (objektif) bir anlatım söz konusudur.
– Betimlemesi yapılan varlığın tek bir özelliği öne
çıkarılmaz, varlık genel özellikleriyle ele alınır.
– Amacın bilginin nesnel bir şekilde aktarılması olduğu
yazılarda, örneğin ders kitaplarında, coğrafi
metinlerde, tarihi bir olayı anlatan metinlerde bu
tür betimlemeden yararlanılır.
3) a) karanlık - niteleme
bu - işaret
hiçbir - belgisiz
b) İsim tamlamaları: adaların ışıkları, yolculuğun
sonu
Sıfat tamlamaları: karanlık deniz, bu yolculuk
c) hiçbir
4) a) Sanatsal betimlemedir. Yazar, kendi izlenimlerini
sanatsal bir anlatımla anlatmıştır.
b) İnsandan doğaya aktarma: Bulutlar, bir araya
toplanmış, sınırsız bir neşe içinde…
Duyular arası aktarım: paslı seslerin gıcırtısı
Ad aktarması: sokaktan çekilen el ayak
Benzetme: Sanki, binlerce çelik gibi makas, gökyüzünün
lacivertliğini doğramak için…
c) basit: gözlerimi
türemiş: gürültü
birleşik: gökyüzü
5) Cevap: B
6) a) D, b) Y, c) D, d) Y
0 yorum:
Yorum Gönder