Belirtme Sıfatları

Belirtme Sıfatları  

Varlığı veya kavramı sayısıyla, gösterme yoluyla,

soru olarak ya da belirsizlik yönüyle belirten sıfatlara

belirtme sıfatı denir.

Belirtme sıfatları 5 grupta incelenir: 

Sayı sıfatları, işaret sıfatları, belgisiz sıfatlar, soru sıfatları, unvan ve saygı sıfatları.

a) SAYI SIFATLARI: Varlıkların, kavramların

sayısal özelliklerini belirten sıfatlara sayı sıfatı denir.

Sayı sıfatları beş grupta toplanabilir: 

1) Asıl sayı sıfatı: Varlıkların sayısını bildiren sıfatlardır.

İsme sorulan "Kaç?" sorusunun cevabı asıl sayı

sıfatıdır.

          iki yol

          üç elma

          yedi öğrenci

          yüz soru

2) Sıra sayı sıfatı: Varlıkların, kavramların sırasını

belirten sözcüklerdir. Sayı bildiren sözcüklere -nci eki

eklenerek yapılır. İsimlere sorulan "Kaçıncı?" sorusunun

cevabıdır.

          ikinci sıra

          üçüncü çocuk

          yüzüncü yıl

          sekizinci soru 

"ilk" ve "son" sözcükleri sıra sayı sıfatı olarak kullanılabilir:

           ilk gün

           son bölüm

           ilk gösteri

           son söz 

3) Kesir sayı sıfatı: İsimleri kesir sayıları kullanarak

belirten sıfatlardır.

            dörtte bir ekmek

            çeyrek elma

            yüzde on zam

            onda iki kâr

            yarım limon 

4) Üleştirme sayı sıfatı: Varlıkları ve kavramları bölüştürme,

paylaştırma anlamı vererek belirten sözcüklerdir.

Sayı bildiren sözcüklere "-ar, -er" ekleri getirilerek

yapılır. İsme sorulan "Kaçar?" sorusunun karşılığıdır.

            üçer kitap

            onar adım

            yedişer lira 

5) Topluluk sayı sıfatları: Bazı sayı bildiren sözcüklere

"-z" eki eklenerek türetilen sözcüklerdir.

           ikiz çocuklar

           dördüz kızlar  

b) İŞARET (GÖSTERME) SIFATLARI 

Varlıkları, kavramları işaret ederek gösterme yoluyla

belirten sıfatlara işaret sıfatı denir.

            bu ev

            diğer araba

            öyle insanlar

            o çocuk

            şu sınıf

            öteki gün

            oradaki dükkan

Bulunma durumu eki (-de, -da) ile birlikte sıfat

yapım eki "ki" yi alan sözcükler bir ismi belirtecek şekilde

kullanılırsa işaret sıfatıdır.

          çiçekteki koku

          elindeki kitap

DİKKAT EDELİM: İşaret sıfatı olarak kullanılan sözcükler

çekim eki alarak kullanılırsa işaret sıfatı değil, işaret zamiri olur.

Örneğin,

Öylesini bulamazsın.

Bunu çok beğendim.

Şurayı temizleyin.

cümlelerinde çekim eki eklenerek kullanılan

işaret sözcükleri sıfat değildir, zamirdir.

Devamı için buraya tıklayınız.